The making of...

Lang geleden maakte ik met mijn jongste zus en haar dochter een trip naar Wales. Zo kwamen we ook terecht op het eiland Anglesey. De prehistorische vindplaatsen triggerden mijn fantasie. Vol goede moed begon ik een verhaal te weven rond een van die vindplaatsen, de Bryn celli Ddu, vrij vertaald de Heuvel in het donkere Woud.

In eerste aanleg was het verhaal snel klaar. Maar het was nog niet gerijpt.

Het verhaal had een strikt chronologische volgorde en stond in de verleden tijd. Dat leverde weinig verrassingen op; zowel de ontwikkelingen als het einde waren te voorspelbaar. Het kabbelde te veel; de spanningsboog was te zwak. Ik legde het weg en keek er lange tijd niet naar om.

Enkele jaren later pakte ik de draad weer eens op. Ik probeerde of omzetten naar de tegenwoordige tijd een verbetering zou zijn. Dat was het wel, maar de voorspelbaarheid en de zwakke spanningsboog bleven. Ik liet het opnieuw jarenlang ongebruikt in de computer staan.

Vrij recent pakte ik het probleemverhaal opnieuw op. Nu knipte ik het hele verhaal in stukken. Het begin veranderde: het begon nu vlak voor de apotheose, en het levensverhaal van de drie Welshe vrouwen werd als flashback neergezet, losjes gekoppeld aan het benauwende bijna-eind. Het perspectief veranderde van de 'alwetende verteller' naar het enkelvoudig perspectief van de hoofdpersoon. Uitweidingen die het verhaal stroperig maakten, werden geschrapt. De flashbacks staan in de verleden tijd, het heden in de tegenwoordige tijd en in een andere grafische vorm. Daardoor begon er wel spanning in het verhaal te komen, en dat dwong tot een ander eind dan het voorspelbare.

Het is geen page-turner en dat pretendeert het ook niet. De lezer leert de drie vrouwen, zo verschillend van aard, via de flashbacks kennen en leert gaandeweg doorzien waarom de dingen gebeurden zoals ze gebeurden. Maar de afloop mag verrassen.

Het is geen open einde; daarvoor krijgt de lezer teveel hints aangereikt die de fantasie in een bepaalde richting stimuleren. Maar het is niet 'dichtgetimmerd'; de lezer kan de gedachten over verschillende mogelijkheden laten dwalen. En dat is toch wat een boek moet bewerkstelligen. Lees maar...

 

Een kort fragment

Penny was niet verbitterd. Het was meer de aanvaarding hoe de wereld tegen haar aan keek, besefte Branwen. Van nature passief van aard, accepteerde ze kritiekloos de mening die haar omgeving over haar had.

'Ik weet niet of granny jou heeft verteld hoe ze zwanger werd, Branwen. Het klinkt misschien gek, maar aan mij heeft ze dat nooit willen vertellen. Granny was ook niet erg gelukkig in de liefde. Ze was net als ik een ongehuwde moeder. Daar werd toen nog meer op neergekeken als vandaag de dag. Al kwam het toen veel vaker voor. Zonder pil en alles, moet je denken. Zij moest net als ik in haar eentje de kost verdienen. Er werden toen juist allerlei tehuizen opgericht vanuit de parochie, voor ongehuwde moeders en hun kinderen der schande. De pastoor zette haar onder druk dat ze afstand van haar kind zou doen voor adoptie, maar dat wou granny niet. Daarom noemde ze me ook Penny. Meneer pastoor had gezegd dat mijn leven in de maatschappij als vaderloos kind geen penny waard was. En granny pakte meteen de handschoen op. Ze schreeuwde dat niemand iets zou afpakken dat van haar was, al was het maar een penny. Ze zou haar eigen Penny houden. Ze beweerde dat de naam Penny was afgeleid van een oude godinnennaam. Weet je dat hij me eerst niet eens wilde dopen met die heidense naam? Er moest iets van Maria of Martha of Bernadette bij; iets goed christelijks. Maar granny liet zich niet zo gemakkelijk afbluffen. Ze pakte me op en zei dat ik het zonder al die kouwe drukte ook wel zou redden in het leven. Ze wilde met een ongedoopt kind de kerk uitlopen! Moet je indenken wat dat in die tijd betekende! Toen draaide hij bij.'

Mom lachte zachtjes voor zich heen. Alsof ze het verhaal van haar naamgeving wel grappig vond, zonder verdere bijgedachten.

Branwen moest hevig slikken. Wat een wrang levensbegin! Wat kon er een noodlot liggen in een naamgeving. Granny had haar dochter altijd behandeld als een waardeloos ding. Geen penny waard; alleen in naam een Penny.