Historische Canon van Haarlem

door drs. Leny Wijnands en prof.dr. Piet de Rooij

 

De Historische Canon van Haarlem is in boekvorm verschenen! Op 22 november 2008 mocht ik het eerste exemplaar overhandigen aan de burgemeester van Haarlem, Bernt Schneiders, tijdens een feestelijke bijeenkomst in de (nog niet eens officieel heropende) Commandeurzaal van het Noord-Hollands Archief.

 

Omdat de Historische Vereniging Haerlem van mening is dat cultuur en geschiedenis toegankelijk moeten zijn voor een breed publiek, schenkt zij alle basisscholen in Haarlem een werkset van de Canon. Om de leerkrachten te ondersteunen bij het gebruiken van de Canon, heb ik in samenspraak met de Erfgoedcoalitie (en vooral met Erfgoededucatie) en met onze eigen werkgroep Jeugd, een bijbehorende lesbrief voor het onderwijs opgesteld.

 

 

Wat voorafging

Geïnspireerd door de golf van Canon's over alle mogelijke onderwerpen, besloot de Historische Werkgroep om te gaan brainstormen over een soort Geschiedenis van Haarlem in korte, losstaande, en niet al te moeilijke teksten. Het moest geen samenhangend verhaal worden, maar juist een overzicht in vogelvlucht zijn van de meest typerende gebeurtenissen uit Haarlems lange geschiedenis. Een Canon dus, want dat betekent: lijst. Het was in eerste instantie een 'kijken hoe ver we komen, en we zien wel waar het schip strandt'. Er begon al snel iets te groeien dat leek op een Canon in wording.

Al snel ontsteeg de Canon-in-wording het werkgroepsniveau. Het werd een bestuursaangelegenheid. Samen met Piet de Rooy voltooiden we de tekst, waarbij hij niet alleen hoofdstukken toevoegde (en er af haalde) maar ook de tekst op een kwalitatief hoger niveau bracht. En de bal rolde verder. Dankzij Lieuwe Zoodsma, directeur van het Noord-Hollands Archief, kwamen anderen meedoen met wat een Canon-gebeuren ging worden. De gemeente steunde de ontwikkeling van een website; het Haarlems Dagblad publiceerde de tekst in 20 delen (later nog een 21e deel), op zaterdagen in voorjaar en zomer van 2008. Het Noord-Hollands Archief leverde een veelheid van bijzondere illustraties.

 

Het was al snel duidelijk, dat die wekelijkse afleveringen gebundeld zouden worden in een boekje. Lezers van HD werden gevraagd te reageren, en velen gaven aan de oproep gehoor. De lezersreacties werden beoordeeld door een onafhankelijke Canon-commissie (bestaande uit: Chris van Velzen, de (overleden) Wethouder Cultuur, voorzitter; drs Lieuwe Zoodsma, directeur Noord-Hollands Archief; bijgestaan door zijn rechterhand Maarten Brock, hoofd PR van het NHA; Jan Rijsdam, hoofd kunstredactie HD; en de auteurs: prof.dr Piet de Rooy en ikzelf). Deze Commissie heeft veel van de lezerssuggesties overgenomen. Een heel nieuw hoofdstuk, over het Haarlemse bier, is toegevoegd. Jan Rijsdam zei terecht, dat de Canon met 21 hoofdstukken volwassen was geworden.

 

Inhoud:

  1. Oudste bewoningssporen
  2. Graaf Floris V - de stad als grafelijk leengebied
  3. Oude documenten - het stadsrecht van Haarlem (1245)
  4. Damiate en de Damiaatjes
  5. Coster en de boekdrukkunst - letterlievend Haarlem
  6. Grote stadsbranden - veiligheid en openbare orde in de stad
  7. De Grote of Sint Bavokerk - ontwikkeling van de christelijke kerk in Haarlem
  8. In de hemel is geen bier
  9. Kenau en het beleg van Haarlem - de Nederlandse opstand ofwel de 80-jarige oorlog
  10. Sacramentsdag 1578 - de Reformatie in Haarlem
  11. Frans Hals en Lieven de Key - Haarlem in de Gouden (17e) eeuw
  12. Pieter Teyler van der Hulst - Haarlem in de 18e eeuw
  13. Lodewijk Napoleon - een koning in Haarlem, in de Franse tijd (1795-1813)
  14. Beets en Zocher - de 19e eeuw in Haarlem
  15. Pim Mulier - sportbolwerk Haarlem
  16. Beyneas en Droste - Haarlems ondernemerschap in 19e en 20e eeuw
  17. Militairen en Belgen - Haarlem tijdens de eerste wereldoorlog
  18. Haarlem annexeert - 20e eeuwse stadsuitbreidingen
  19. Het meisje met het rode haar - Haarlems verzet in de tweede wereldoorlog
  20. Haarlem orgelstad - Culturele uitingen in 20e eeuws Haarlem
  21. Haarlem voorop

 

Nu dus in boekvorm verkrijgbaar; inmiddels toe aan de derde druk!

Te verkrijgen:af te halen bij de Historische Vereniging Haerlem, gebouw De Hoofdwacht, Grote Markt 17 in Haarlem (van mei t/m september geopend op vrijdag, zaterdag en zondag, van 1300 tot 1700 uur).