Het beleg van Haarlem is uitvoerig gedocumenteerd aan Nederlandse kant, "die van binnen" zoals de Spanjaarden hen noemden die daar in de stad zaten opgesloten. Maar nu is er voor het eerst een vertaling van het omvangrijke bestand aan brieven, mededelingen en andere ambtsberichten van Spaanse zijde, "die van buiten" [buiten de muren].

Het is een doorwrochte, zorgvuldige bronnenverzameling, met een verhelderende inleiding die duidelijk maakt dat het niet alleen om het cruciale knooppunt Haarlem ging, maar ook het hele zompige gebied er omheen. Langs de smalle dijkjes tussen zompig of zelfs ondergelopen land, in een winter van 'apocalyptische gestrengheid’, moest alles worden aangevoerd: mensen, materieel, voedsel, munitie. Zeer kwetsbare aanvoerlijnen dus, die van Utrecht naar Amsterdam en van daar naar Spaarndam liepen. Met geuzenvloten op de Zuiderzee, en het Diemer en het Bijlmer Meer en het Haarlemmer Meer, die die dijkjes voortdurend onder vuur namen, werd een deel van Noord- en Zuidholland en Utrecht bij de strijd om Haarlem betrokken.

De strijd duurde 7 maanden. "Bij Alkmaar begon de victorie" leerden we. Maar dat had niet kunnen gebeuren zonder het hardnekkige verzet van Haarlem, waardoor de Spaanse soldaten zo demoraliseerden dat ze een tweede verschrikkelijke winter niet aankonden. Meer dan de helft van het Spaanse leger deserteerde, waarna het beleg om Alkmaar maar werd afgeblazen...

Wie dit boek doorleest krijgt waarachtig medelijden met die arme Spanjaarden.