The making of...

...iets over het onderwerp en de totstandkoming van het verhaal

In de schrijverswereld is het maar al te bekend dat er niet meer dan 36 verschillende stramienen voor plots zijn te bedenken, waarvan er dan ook nog een aantal op hetzelfde thema variëren. In dat opzicht kun je stellen dat alles al eens eerder is bedacht. Toch verschijnen er elk jaar duizenden nieuwe boektitels, en die zijn in principe allemaal origineel, al variëren ze op een van de stramienen.

Om die reden is het ook helemaal niet gek om je door een eerder verschenen boek te laten inspireren, en hetzelfde thema en/of stramien op een eigen manier uit te werken.

Mijn inspiratiebron voor Sandy was een vooroorlogse roman van de Canadese schrijfster Lucy Maud Montgomery, getiteld Jane of Lantern Hill. Het is rond 1938 ook in het Nederlands vertaald, en het was een verhaal dat mijn moeder, mijn zusjes en ik keer op keer lazen en herlazen. We waren er alle vier weg van. Nuchter bekeken is het een lief verhaaltje met een feel-good boodschap en een happy end, en het is moeilijk aan te geven waarin voor ons de fascinatie voor dit verhaal lag. Maar die fascinatie was er; dat was een niet weg te redeneren feit.

Als schrijfster kwam ik op zeker moment tot de ontdekking dat ik ook een dergelijk verhaal wilde schrijven. Wel moderner, en spelend in Nederland, met allerlei typisch Nederlandse elementen er in. Het moest vooral geen plagiaat of halve hertaling worden! Het moest helemaal mijn eigen verhaal zijn, in mijn eigen woorden en mijn eigen stijl. Een eigen uitwerking kortom, van een eerder gebruikt stramien.

Wie het verhaal van Jane kent, zal in Sandy wellicht een soulmate van haar herkennen, en daar is niks mis mee. Want Jane heeft mij geïnspireerd tot het creëren van Sandy, een typisch Hollands, 21e eeuws meisje, een slimme tiener die het zand van Texel als bakermat heeft. Maar het zal niemand verbazen dat ik het boek heb opgedragen aan mijn beide zusjes en dat ik het een citaat heb meegegeven dat past bij deze achtergrond.

 

Een fragment (pag. 96 e.v.)

Het avondeten was lang niet altijd een zelfgekookte maaltijd. Ze aten ook weleens gewoon friet met hun vingers in een snackbar, ze hapten gretig in een hamburger uit de hand, ze aten pizza in een dorpje of verse vis in de haven. Allemaal dingen die voor Sandy uit het over-keurige Wassenaar volkomen nieuw waren. Ze genoot met volle teugen. Als ze zelf wat maakten, zorgde Sandy voor aardappelen en groente, en ontfermde vader zich over het vlees. Het hoefde allemaal niet zo stijf, vonden ze eensgezind. Het zou weer wennen zijn, overdacht ze met een ondeugende grijns als ze aan Wassenaar dacht. Het saaie diner, met de huisknecht die bediende, de rij glazen langs het bord die Sandy helemaal niet nodig had, de lange tijd tussen de verschillende gangen, de hele traagheid van alles. Wat zou ze zich weer vervelen!

 

Er waren soms dagen dat vader een beetje afwezig was, achter zijn computer zat en aan zijn boek schreef. Dan werd hij het liefst met rust gelaten, al zou hij nooit iets onaangenaams tegen Sandy zeggen. 'Ik ben met een nieuw boek bezig, dochter van me,' legde hij uit, 'en af en toe moet ik er gewoon even aan werken. Dat verhaal zit in mijn hoofd en het moet er uit. Het is net als... nou, het is een rare vergelijking maar het is net als poepen. Als je nodig moet, echt moet, dan is het niet tegen te houden. Het is een zelfde soort aandrang die schrijvers hebben, en andere kunstenaars ook, om dat boek of dat beeld of dat schilderij te maken, nu meteen, en wel precies zo als het in je hoofd zit. Dat is niet tegen te houden. Het moet naar buiten.' Sandy vond het een erg duidelijke vergelijking, en helemaal niet gek. Ook al had ze in haar Wassenaarse omgeving geleerd dat 'men over lichaamsprocessen niet praat' en 'dat men de lichaamsgeluiden behoort te onderdrukken.' Eigenlijk was dat veel raarder, vond ze. Als hij aan de eettafel zat en op zijn laptop werkte, was dat voor korte stukjes die hij 'colums' noemde, die hij per mail naar kranten en tijdschriften stuurde. Dat duurde nooit zo lang, en daarbij mocht Sandy hem rustig storen. Dat was wat vader het 'dagelijks brood' noemde.